TARİHSEL YANLIŞLAR

Tarih yaşanılan ve anlatılan arasında ince bir çizgidir. Tarihi anlatmak ve anlamak ne kadar önemli ise doğru bir şekilde anlatmak ve anlamak da bir o kadar önemlidir. Günümüzde artık tarihi doğru anlatmak yerine kendimize göre şekillendirip anlatma çabası içerisine girmiş bulunmaktayız. Büyük bir tehlike ile karşı karşıyayız çünkü asıl tarih unutturulup yerine yapay tarih oluşturulmak istenmekte. Kısaca objektif olması gereken tarih subjektif olarak yol almaktadır.

Peki Aksaray bu yol alan subjektif tarihin neresinde? Kesinlikle bu subjektif tarih oluşumu Aksaray’ı da bir hayli etkilemiş durumdadır.Tarihi eserlerin,türbelerin kitabelerinde yazan yanlış dolu bilgiler, Hiçbir kaynağa dayandırmadan ve ispat olmadan bir Allah dostunu başka bir Allah dostunun talebesi,müridi veya hocası olarak anmak hatta mezar taşlarına bu yanlış bilgileri yazmak vs bir dolu yanlışı göstermek mümkündür. Zamanla bu yanlışlara burada değineceğim.

Ervah Kabristanlığında Şeyh Hamid-i Veli Hazretlerinin kabri şeriflerinin yanında medfun bulunan Şeyh Pertev Sultan ve                 Şeyh Kemaleddin Sultan’ın mezar taşları üzerinde Şeyh Hamid-i Veli Hazretlerinin müridi olduğu yazmaktadır. Bugün bu iki önemli Allah dostunun mezar taşları üzerinde yazan bu ifadenin yanlış oluşumu üzerinde duracağız. Şeyh Pertev Sultan ve Şeyh Kemaleddin Sultan’ı ayrı ayrı inceleyerek bu hususu ele alalım.

Şeyh Pertev Sultan kabri şerifleri Somuncu Baba’nın kabri şeriflerinin yanında Şeyh Seyfiyeddin Sultan’ın sağ tarafında medfun bulunmaktadır. Şeyh Pertev Sultan’ın mezar taşı üzerinde yapılan yanlışa değinmeden önce Evliya Çelebi’nin Seyahatname’de bu zât için yazdığı ifadelere bakalım. Evliya Çelebi Pertev Sultan için şu ifadeleri aktarır;Bu zat Yesevi tarikatında ulu erdir.Şimdi bu bilgiden hareketle yanlışı inceleyelim. Evliya Çelebi Pertev Sultan için Yesevi tarikatından olduğunu belirtmektedir ki Şeyh Hamid-i Veli Hazretleri ilk olarak babasının  eliyle Ebheriyye’ye Tarikatına daha sonra Ebheriyye kolundan olan Sühreverdiyye Tarikatı’na,Şam’a gittiği sırada ise Tayfuriyye ve Nakşibendiyye Tarikatlarında bulunmuştur.Ama Yesevi Tarikatı’nda bulunduğu hususunda bir bilgi birikimi yoktur.Neden mi? Yesevi tarikatı 13 yüzyıla denk gelirken Şeyh Hamid-i Veli Hazretleri 14.yy’da yaşamıştır. Aralarında bir asırlık dönem farkı bulunmaktadır. İşte bir asırlık dönem farkı bulunmasına ve Şeyh Pertev Sultan’ın Şeyh Hamid-i Veli Hazretleri’de önce yaşamasına rağmen günümüzde maalesef yanlış bilgi veya bilgisiz kişilerce yapılan hatalar nedeniyle müridi olarak bilinmektedir.

Şeyh Kemaleddin Sultan’ın kabri şerifleri Hamid-i Veli Hazretleri’nin hemen sol tarafında medfun bulunmaktadır. Şeyh Kemaleddin Sultan’da öncelikle Evliya Çelebi’nin Seyahatname’de bu zât için yazdığı ifadelere bakalım. Evliya Çelebi şu ifadeleri akatarır; Niceleri "Kemal Ata Sultan bunlardır" derler, ama yanıştır. Bunlar Kümeyil tarikatında yolunu tekmil etmiş Kümeyli tarikatı kurucusu ve piri Kemal Sultan'dır. Şeyh Kemaleddin Sultanında mezar taşı üzerinde Hamid-i Veli Hazretlerinin müridi olduğu yazan ifade Evliya Çelebi’nin aktardığı bilgilerle yanlış olduğu görülmektedir. Haliyle bu ifade Şeyh Kemaleddin Sultanın Kümeyl Şeyhi olduğu düşünüldüğünde Hamid-i Veli Hazretlerinin müridi olduğu ifadesi gerçeklikten uzak bir bilgi olmaktadır.Bir diğer hususta Kumely Tarikatı’nın kurucusu Kumeyl b. Ziyâd yaşantısının bir döneminin Efendimiz Hz.Muhammed(s.a.v)’in dönemi denk geldiği düşünüldüğünde ve bu tarikatın fazla bir dönem faaliyet göstermediği göz önüne getirildiğinde Şeyh Kemaleddin Sultan, Hamid-i Veli Hazretlerin’den önce bir zamanda yaşadığı muhtemeldir ki müridi olma durumu tamamen ortadan kalkmaktadır.

Eğer gelecek nesillere doğru bir tarih aktarmak isteniyorsa bu ifadeler düzeltilmelidir.Ancak bu yanlıştan dönülmez ise gelecek nesillere aktarılacak bilgilerin doğrulunda şüphe edilecektir ve subjektik tarih oluşumuna maalesef katkıda bulunulacaktır.